slaap: een belangrijk fenomeen voor de bipolaire patient
De slaap is vaak verstoord bij een depressie: depressieve mensen kunnen moeilijk in slaap komen en worden vroeg wakker. Manische mensen slapen ook vaak kort: zij hebben nauwelijks behoefte aan slaap.
Andersom kan een verstoorde slaap de stemming veranderen. Na nachtenlang slecht slapen, raak je uitgeput en daar word je niet opgewekt van. Bij bipolaire patienten kan een of meerdere nachten overslaan zomaar tot een manie leiden.
Het is al lang bekend dat slaapdeprivatie een depressie kan verhelpen. Dit wil zeggen dat een depressieve patient geforceerd een aantal nachten wakker wordt gehouden. Nadeel hiervan is dat de depressie meestal weer terugkeert na een nacht slapen. Een nieuwe ontwikkeling is dat varianten van slaapdeprivatie worden uitgeprobeerd, waarbij wel de depressie wordt verbeterd zonder de terugval na een nacht slapen.
De tegenovergestelde richting wordt ook onderzocht: donkertherapie bij manische mensen. Hierbij worden patienten met een manie vele uren per dag in een donkere omgeving gehouden. Dit heeft al veelbelovende resultaten opgeleverd.
Voorkomen is natuurlijk beter dan genezen. Om de stemming stabiel te houden is een goede nachtrust en een ongestoord dag- en nachtritme belangrijk. Op onze polikliniek krijgt de slaap dan ook veel aandacht.
De nadruk bij het slapen ligt op uren in het donker doorbrengen, wat mij intrigeert
is of het nog steeds gebruik is in psychiatrische inrichtingen ernstig manische
patienten in isloleer/separeercellen op te sluiten die dag en nacht verlicht zijn,
waardoor je nog ernstiger ontregeld raakt wat betreft het tijdstip, geen idee hebt
wanneer er weer eens iemand naar je kwam kijken. IN een Academisch Ziekenhuis
was veel meer personeel, waardoor je zeer regelmatig bezocht werd. In Delta was
er een tekort aan personeel en kon het in 1999 voorkomen dat je maar 4 keer op
een dag verpleging zag, alleen een maaltijd brachten of voor de nacht nog even
kwamen kijken, Het ergste was dat ze in de airco nog een vreemde doordringende
lucht mee lieten blazen die allerlei associaties gaven. Uren wakker liggen in het
donker en geen slaap hebben maakt je heel alleen, wat kleine nachtlampjes en
wat rustige muziek waar je best mee in kan slapen zijn ook belangrijk en een
vast tijdstip waarop je naar bed gaat, nog wat rommelt en je medicijnen inneemt,
ik doe niet alles tegelijk, ik begin bijv. vast met een tegensta en dan een half uur
later de volgende. Ik ben 40 jaar manisch depressief, maar ik zal nooit zeggen
dat ik weet wat ik moet doen, hoe manisch of depressief je bent is altijd weer
iets waar je van schrikt of verbaasd van raakt. Het staat en valt hoe je contact
met je psychiater of zijn/haar collega is. Ik ben 13 jaar niet opgenomen geweest,
omdat o.a. dat contact heel goed was en is.