Deltamania

Onlangs publiceerde de NHG, het landelijke genootschap van huisartsen, een standpunt over het voorschrijven van herhaalmedicatie voor psychiatrische patiënten. Voor mensen met een bipolaire stoornis betreft dat vooral lithium.

De huisartsen stellen dat zij alleen de controles van lithium kunnen overnemen als zij

• zich voldoende bekwaam voelen
• een goede overdracht met instructie van de psychiater ontvangen
• de mogelijkheid hebben gemakkelijk te overleggen en terug te verwijzen naar de psychiater

Zij zijn dus niet verplicht de controles over te nemen. Als zij het voorschrijven van lithium wel overnemen, zijn zij er ook voor verantwoordelijk, moeten zij de controles volgens de richtlijnen uitvoeren en kennis hebben van complicaties.

Patiënten dienen akkoord te zijn met controles door de huisarts en ook voldoende geïnstrueerd zijn.

Specifiek over lithium is een bijlage bij dit standpunt toegevoegd. Daarin wordt ook ook verwezen naar onze website: http://www.allesoverlithium.nl/home.

Het verschil tussen type I en type II bipolaire stoornissen is de ernst van de manische episode. Als slechts hypomanieën, d.w.z. minder ernstige manieën, voorkomen, spreken we van een type II. De depressieve fasen kunnen bij beide varianten even ernstig zijn.

Lang is gedacht dat een bipolaire II stoornis dus een mildere variant is van de bipolaire I stoornis. Het zou gaan om dezelfde soort aandoeningen.

Uit een groot populatie-onderzoek in Zweden is nu gebleken dat in bepaalde families type II meer voorkomt en in andere families juist type I. Er zijn veel minder families waar zowel bipolaire I als bipolaire II stoornissen worden overgeërfd. Er is natuurlijk wel overlap tussen deze aandoeningen, maar toch vindt overerving vooral per type bipolaire stoornis plaats.

Dit is het eerste grote familie-onderzoek dat onderscheid maakt tussen de bipolaire I en II stoornis. Dit kan van groot belang zijn in de zoektocht naar de oorzaken van de aandoening.

(bron: Jie Song, Biological Psychiatry, 2017)

Van alles wordt geprobeerd om een volgende episode, manie of depressie, zo vroeg mogelijk te herkennen. Als je er snel bij bent, kan vaak veel ellende worden voorkomen. We maken signaleringsplannen, schakelen familie in, monitoren mensen zo goed mogelijk, maar toch lukt het niet altijd om een manie of depressie voor te zijn.

Onderzoekers uit Canada hebben uitgezocht welke verschijnselen nu het beste een nieuwe episode voorspellen. Met geavanceerde wiskundige technieken vergeleken zij de stemming, het energieniveau en de slaap met elkaar en bekeken in de loop van de tijd welke veranderingen de beste voorspellers waren.

Energie was een betere voorspeller dan de stemming of de slaap. Dit gold voor zowel manische als depressieve episoden.

Dit is eigenlijk best herkenbaar uit de praktijk. Technieken die helpen een nieuwe episode in een vroeg stadium te signaleren zouden zich dus vooral op het energieniveau moeten richten.