Deltamania

Eerder heb ik al 2 berichten geplaatst over ontzettend interessant onderzoek met stamcellen. Zenuwcellen van mensen met een bipolaire stoornis bleken sneller en vaker elektrische stroompjes, signalen, af te vuren dan die van mensen zonder bipolaire stoornis. Verder bleek dat lithium de vuursnelheid kan verminderen. Dit bleek alleen zo te zijn bij zenuwcellen afkomstig van mensen die goed reageren op lithium. Lithium verminderde niet de vuursnelheid in zenuwcellen van mensen die geen klinisch effect hadden van lithium. (Zie: lithium werking-1 en lithium werking-2)

Dezelfde onderzoekers hebben nu een computerprogramma ontwikkeld, waarmee de het verzenden van signalen van zenuwcellen kan worden geanalyseerd. Zowel de snelheid als het patroon kan worden gemeten.

Dit programma was uiteindelijk in staat om in 92% van de gevallen goed te voorspellen of iemand wel of niet op lithium reageert.

Dit gebeurt nu allemaal in een laboratoriumsituatie en is nog lang niet beschikbaar voor regulier gebruik. Toch is het veelbelovend. Wie weet is het over enkele jaren mogelijk te voorspellen of iemand baat zal hebben bij lithium.

Valproaat is een effectieve stemmingsstabilisator en bestrijdt ook goed manische symptomen. Dat is al vele malen bewezen. In Nederland wordt het voorgeschreven als het merk Depakine, maar ook als generiek preparaat valproaat of valproïnezuur.

Een belangrijk nadeel is dat het gebruik van valproaat tijdens de zwangerschap de kans vergroot op ernstige aangeboren afwijkingen. Gezocht wordt dus naar soortgelijke middelen zonder dit risico.

Onlangs verscheen een artikel over Valnoctamide. Dit is een afgeleide van valproaat. Bij muizen en ratten leidde dit middel niet tot meer aangeboren afwijkingen.

Bij 173 manische patienten werd ofwel valnoctamide, ofwel risperidon, ofwel placebo gegeven. Gekeken werd naar het effect op de manie.

Helaas bleek valnoctamide niet effectiever dan placebo.

Het ziet er dus niet naar uit dat snel een goed alternatief voor valproaat, zonder risico op aangeboren afwijkingen, wordt gevonden.

Mensen met een bipolaire stoornis hebben vaak slaapproblemen. Andersom kunnen verstoringen van de slaap ook leiden tot manieen en depressies. Hoe zit het met het slaappatroon van kinderen van bipolaire patienten? Dat vroegen onderzoekers uit Tsjechie zich af.

Bij 42 kinderen van bipolaire patienten werden allerlei slaap-vragenlijsten afgenomen en werd 14 dagen lang een actimeter aangebracht. Met zo’n actimeter wordt de hoeveelheid bewegingen van iemand 24 uur per dag gemeten. Dit werd vergeleken met 42 kinderen van gezonde ouders.

De kinderen van bipolaire patienten waren overdag slaperiger, het duurde langer eer zij in slaap vielen en waren vaker avondmens dan ochtendmens. Dit leek verband te houden met de mate waarin zij zelf ook psychische klachten ervaarden.

Kinderen van bipolaire ouders hebben een grotere kans dan gemiddeld ook een bipolaire stoornis te krijgen. Nader onderzoek zal moeten uitwijzen of het slaappatroon van het kind een voorspellende waarde heeft.

(bron: Sebela et al., BMC Psychiatry, mei 2017)