Deltamania

Iets anders dat ik heb opgepikt uit Toronto en wat ik nog niet wist, gaat weer over cognitie. Daar heb ik al veel vaker over geschreven.

Cognitie gaat over het geheugen, de concentratie, de intelligentie, het overzicht kunnen houden, kunnen plannen etc.

Nu blijkt uit verschillende onderzoeken dat kinderen die later een bipolaire stoornis zullen ontwikkelen, gemiddeld hoger scoren op een IQ-test dan kinderen die niet manisch-depressief worden.
Na een eerste manie scoren de bipolaire patiënten juist iets lager dan gemiddeld. Dat geeft dus des te meer aan hoe belangrijk het is een eerste manie te voorkomen.

Dat bipolairen in oorsprong gemiddeld intelligenter zijn, had ik natuurlijk wel kunnen bedenken ;).  Wellicht hangt dit ook samen met creativiteit. Er lijkt ook een samenhang te zijn tussen creativiteit en de bipolaire stoornis.

Nog meer nieuws van het ISBD congres in Toronto.

Prof. Phillips uit Pittsburgh presenteerde heel mooi onderzoek. Zij vond dat mensen met een bipolaire stoornis anders reageren op positieve signalen.
Uit allerlei psychologische testjes bleek dat mensen met een bipolaire stoornis blijven uitkijken naar een positieve beloning, terwijl mensen zonder bipolaire stoornis eerder denken dat het toch wel niks zal worden. Het interessante is dat dit ook zichtbaar was op bepaalde hersenscans. Ze vonden dat er meer verbindingen tussen hersencellen zijn en dat deze hersencellen meer activiteit vertonen, juist in gebieden die samenhangen met beloningen.
Dus ook als een patiënt niet manisch is, maar gewoon in de stabiele fase, blijft de bipolaire mens meer gespitst op positieve signalen.
Misschien is dit wel een fundamenteel verschil met patienten die alleen depressief worden en nooit manisch.

Andere bevindingen uit Toronto:

Veel aandacht voor leefstijl, hart- en vaatziekten en het gewicht. Uit allerlei onderzoek komt naar voren dat de prognose van bipolaire patienten met overgewicht slechter is dan slankere mensen. Het beloop van de stemming wordt ongunstig beinvloed door vetzucht. Verder is het dag- en nachtritme minder stabiel (en dat is weer niet goed voor de stemming). Maar ook de cognitie wordt slechter bij dikkere mensen. Dit betekent dat het bijvoorbeeld minder goed gaat met de concentratie, de flexibiliteit van het denken, het geheugen en het overzicht kunnen houden.

Allemaal redenen goed op je eetpatroon te letten en voldoende te bewegen.

Ook op het ISBD-congres in Toronto de volgende bijzondere bevinding.

In Engeland deed met een onderzoek naar het effect van lamotrigine, als dat werd toegevoegd aan quetiapine, bij een bipolaire depressie. Ze vonden dat lamotrigine een duidelijke verbetering gaf, maar opmerkelijk was dat dit effect niet te zien was bij patienten die foliumzuur gebruikten.

Wat de verklaring hiervoor is, weet men nog niet. In elk geval geeft het aan dat het slikken van allerlei vitaminen invloed kan hebben op de werking van medicijnen. (presentatie van J. Geddes)

Al vaker heb ik via dit blog aandacht gegeven aan lithium en de noodzaak van goede controles. Naast de lithiumspiegels zelf, moet de nierfunctie regelmatig worden gecontroleerd. Hoe vaak (of hoe weinig) nierschade door lithium nu eigenlijk voorkomt is echter niet zo duidelijk en ook niet wie meer risico daarop loopt. Wanneer heb je nu meer kans op een mindere nierfunctie als je lithium gebruikt?

Op het ISBD congres hebben wij ons eigen onderzoek daarover gepresenteerd.

Onder leiding van Dr. van Alphen, nefroloog, Dr. Bosch, apotheker-klinisch farmacoloog beiden van het Maasstad Ziekenhuis en Rocco Hoekstra van Antes-Delta Psychiatrisch Centrum, zocht Aleksander Hercegovac in een paar duizend patientendossiers naar antwoorden op deze vragen.

Wij vonden bij 17% van de lithiumgebruikers een mindere nierfunctie. Maar ernstige nierschade, waarvoor dialyse nodig is, komt zelden voor.
Een mindere nierfunctie komt iets meer voor bij vrouwen en bij patienten die ouder zijn als ze met lithium beginnen. Verder zagen we dat er meer kans is op nierschade naarmate je langer lithium gebruikt. Misschien nog wel het belangrijkste was dat de nieren minder functioneren als ook sprake is van hart- en vaatziekten.

Wij doen de suggestie om heel goed op hart- en vaatziekten, suikerziekte, roken, hoge bloeddruk etc. te letten als je met lithium begint. Dat kan helpen om latere nierschade te voorkomen.

Dit jaar is het grote internationale congres over bipolaire stoornissen in Toronto, Canada.

Via dit blog zal ik de komende tijd verslag doen van alles wat ik daar opdoe aan nieuwe ontwikkelingen.

De eerste avond, gisteren, was er een speciale lezing van Margaret Trudeau. Zij is de echtgenote van de, inmiddels overleden, beroemde oud-premier Trudeau van Canada. Zij heeft zelf een bipolaire stoornis en heeft inmiddels 3 boeken geschreven over haar ervaringen.

Het was een aparte presentatie. Zo zelfs dat ik soms twijfelde of zij op dit moment niet een beetje manisch is. Toen zij nog 10 minuten over had, nadat zij haar verhaal had gedaan, had zij er geen enkele moeite mee de tijd te vullen met drie moppen.
Zij illustreerde echter wel hoe patiënten jarenlang kunnen zoeken naar de juiste diagnose, soms allerlei tegenstrijdige adviezen krijgen en van alles proberen om maar beter te worden. Haar ervaring was dat zij zich pas beter ging voelen, toen zij haar bipolaire stoornis kon accepteren en er niet almaar tegen ging strijden. Het schrijven van die boeken was daar een voorbeeld van.