Deltamania

De polikliniek voor bipolaire stoornissen van Delta Psychiatrisch Centrum in Rotterdam is een van de oudste en nog steeds een van de grotere poliklinieken op dit gebied in Nederland. Ondanks alle bezuinigingen en stelselwijzigingen houden we ons nog altijd staande.

Met een enthousiast team begeleiden we enkele honderden bipolaire patienten. Heel prettig dat we goede samenwerkingsverbanden hebben met het Maasstad Ziekenhuis. Vooral de contacten met de internist-nefroloog (nierspecialist) en apotheker leveren veel meerwaarde op.

Gebruikelijke slaapmiddelen als temazepam, lormetazepam en andere ‘-pammen’ werken niet altijd even goed en leiden vaak tot gewenning. Is melatonine dan een goed alternatief?

Melatonine is een hormoon dat geproduceerd wordt door de pijnappelklier, een klein gebiedje midden in de hersenen. Als het donker wordt, maakt deze klier meer melatonine. Melatonine zorgt ervoor dat het lichaam een signaal krijgt dat het avond wordt en het dus langzaam bedtijd wordt. Ook zorgt het voor enige slaperigheid, misschien doordat het de bloedvaten in het lichaam iets meer openzet. De huid wordt wat warmer en je voelt je slaperiger worden.

Sommige mensen hebben een verstoring van het dag- en nachtritme. Het meest duidelijk is dit als je naar een andere tijdzone vliegt en je lat hebt van een jetlag. Een enkele keer is een slaapstoornis ook terug te voeren op het niet goed ingesteld staan van de biologische klok.

In die situaties kan melatonine enigszins helpen. Het zet als het ware de klok weer gelijk. Voor de meeste slaapstoornissen helpt het echter niet of nauwelijks, voor zover nu onderzocht.

Als je het inneemt is vooral het tijdstip van inname van belang. Je kan de natuurlijke melatonine-piek het beste aanvullen door een tablet in te nemen als het schemerig wordt. Dat is het moment dat het lichaam normaal gesproken extra melatonine maakt.  

Al regelmatig heb ik geschreven over de rol van het afweersysteem bij het ontstaan van de bipolaire stoornis. Zie bijvoorbeeld: http://www.deltamania.nl/ontsteking-en-depressie/ en http://www.deltamania.nl/zit-de-bipolaire-stoornis-in-het-brein/.

Interessant is een artikel dat kortgeleden werd gepubliceerd over het medicijn celecoxib (Celebrex®). Dit wordt bijvoorbeeld voorgeschreven aan mensen met arthritis, een ontsteking van de gewrichten. In een aantal studies is gekeken of een depressie beter opknapt als dit middel wordt toegevoegd aan een antidepressivum.

Dit bleek inderdaad het geval, ook bij de bipolaire depressie. Het is nog maar bij kleine groepen patienten onderzocht. Maar zeker bij mensen met aanwijzingen voor een verstoord immuunsysteem is dit iets om in de gaten te houden.

In een heel recent artikel in het tijdschrift ‘Bipolar Disorders’ wordt beschreven hoe hoog men de kosten inschat van de bipolaire stoornis.
22 onderzoeken hiernaar uit allerlei landen zijn op een hoop gegooid en teruggerekend naar Amerikaanse dollars per patiënt.

Je komt zo ongeveer tot de volgende bedragen. 
Alle gezondheidszorg-kosten bij elkaar bedroegen $ 8000-14.000 per bipolaire patiënt. Hiervan was $ 4000-5000 voor directe psychiatrische zorg en meer specifiek zorg voor bipolair-gerelateerde zaken $ 2500-5000. Aan indirecte zorg is men nog eens $2000-11.000 kwijt. Het duurst is opname en medicijngebruik.

Als ik dit bereken naar de Nederlandse situatie en uitga van de goedkoopste situatie (2% van 17.000.000 inwoners; van bovengenoemde bedragen de laagste getallen) kom ik uit op een totaalbedrag van  3,5 miljard dollar. Dit kosten alle bipolaire patiënten in Nederland gezamenlijk aan gezondheidszorg.

Dit lijkt mij toch alleen al voldoende reden om te investeren in (onderzoek naar) goede behandelingen en adequate zorg!

Meestal krijg je dorst door het gebruik van lithium. Je gaat dus als vanzelf meer drinken. Aangeraden wordt om zeker voldoende te drinken in situaties waarin je veel vocht kan verliezen. Denk aan hoge temperaturen op vakantie, diarree, koorts.
Maar wat kan je nu het beste drinken. Gewoon water? Bouillon? ‘Isotone sportdrank’? Ik heb het nagevraagd bij een internist-nefroloog. Hij vertelde mij het volgende.

Eigenlijk is niet aangetoond welk soort vocht nu het beste is bij bijvoorbeeld warm weer. Het meest logisch is om gewoon water te drinken. Opname van water vanuit de darmen naar de rest het lichaam wordt bevorderd door enig suiker en zout toe te voegen. Daarom geeft een isotone drank misschien iets beter resultaat. Als je al het vocht dat je tekort komt echter met isotone drank aanvult is dat ten eerste nogal duur en ten tweede niet zo goed voor het gewicht. Je krijgt dan teveel calorieën binnen.
Al met al is water en af toe wat bouillon waarschijnlijk het beste advies.