Deltamania

Onlangs is een groep van 155 manisch-depressieve personen vergeleken met 179 gezonde controlepersonen.

Ruim 15 % van de bipolairen bleek links te zijn, tegenover 7 % van de gezonden.

Een interessante bevinding, maar wat moeten we daar nu van denken? Misschien heeft het te maken met de relatie tussen de linker en de rechter hersenhelft. Onderzoek met neuro-imaging (het afbeelden van de hersenfuncties met scans) wijst op een verstoorde verbinding tussen de verschillende hersenhelften bij mensen die gevoelig zijn om manisch te worden.

Ik heb ook wel eens gehoord dat linkshandigen creatiever zijn. Misschien omdat ze iets ‘bipolairs’ in zich hebben?

(bron: van Dyck, Pittman en Blumberg in een ‘letter to the editor’ in Bipolar Disorders 2012; 14: 571-572)

Stephen Fry

De bipolaire stoornis wordt vaak in verband gebracht met creativiteit. Zijn manisch-depressieve mensen origineler, creatiever? Is dit alleen zo tijdens een manie? Of spreekt de manisch-depressieve stoornis nu eenmaal tot de verbeelding en denkt men bij zangers, acteurs en schrijvers al snel aan een psychiatrische stoornis? De boeken zijn hierover nog niet gesloten.

Onderzoek hiernaar is nogal moeilijk. Wat verstaan we precies onder creativiteit? Wie is beroemd genoeg? Ook is vaak nauwelijks te achterhalen of bij een bekend persoon werkelijk sprake is van een bipolaire stoornis. Dokters hebben hun beroepsgeheim en de persoon in kwestie is daar meestal niet open over.

Bekendheden waarvan wel eens gedacht wordt dat ze bipolair zijn, zijn bijvoorbeeld Charlie Sheen, Amy Winehouse en Kurt Cobain (zie ook bericht van 26 maart 2012: http://www.deltamania.nl/kurt-cobain-bipolair/ . Bij hen is dit echter totaal niet duidelijk.
Beroemdheden die veel duidelijker een bipolaire stoornis hebben en dit zelf ook hebben bevestigd, zijn bijvoorbeeld Stephen Fry (Engels acteur, komiek, schrijver), Richard Dreyfuss (Amerikaans acteur, bekend van o.a. Jaws), Kay Redfield Jamison (internationaal expert op het gebied van de bipolaire stoornis en schrijver van ‘De Onrustige Geest’) en Adam Ant (Britse zanger).

In onderstaand filmpje op youtube, zijn enkele, mogelijk bipolaire, beroemdheden te zien.

http://www.youtube.com/watch?v=9ZnAG38CWZI

Binnenkort komt de zogenaamde DSM-V uit, het systeem waarmee alle psychiatrische stoornissen worden ingedeeld. Daarin zal de gemengde episode verdwijnen. Dit zal veranderen in ‘depressie met manische kenmerken’ en ‘manie met depressieve kenmerken’. Dit zijn duidelijker termen.

Overigens is vooral de geagiteerde depressie een uitdagend ziektebeeld. Het brengt risico’s met zich mee om gejaagd te zijn als je somber en wanhopig bent. Dit kan bijvoorbeeld leiden tot zelfmoordpogingen of het toebrengen van schade aan jezelf. Het is zaak dit goed te behandelen!

Verschillende erkende medicijnen zijn beschikbaar voor de bipolaire stoornis. Daarmee komen we meestal wel uit. Soms herstelt een depressie niet volledig, blijven nog wat restklachten bestaan of wordt iemand maar niet helemaal stabiel.

In de zoektocht naar verdere verbetering stuit men op allerlei nieuwe ontwikkelingen, probeersels en ervaringen van anderen. Wij krijgen daar regelmatig vragen over.
Vele nieuwe medicijnen zijn in de loop der jaren onderzocht, maar ook voedingssupplementen, kruiden en vitaminen zijn geprobeerd. Visolie (of omega-3-vetzuren) is al langere tijd in beeld, ook voor stemmingsstoornissen. Wat weten we daar over?

Uit beperkt wetenschappelijk onderzoek komt naar voren dat het soms kan helpen bij depressieve klachten. Het werkt niet als middel tegen een manie of om de stemming stabiel te houden. Enkele mensen zouden zelfs hypomanisch zijn geworden na het gebruik van visolie. Voor een bipolaire depressie is visolie alleen onvoldoende. Beter lijkt het om het te combineren met erkende medicijnen.

Het is niet duidelijk welke dosering gebruikt moet worden. Een bestanddeel van visolie is eicosapentaeenzuur. Daarvan zou 1 tot 2 gram per dag ingenomen moeten worden.

Meestal wordt visolie prima verdragen. Hooguit kan wat dunnere ontlasting ontstaan. Mensen met diabetes mellitus (suikerziekte) moeten rekening houden met een mogelijke invloed op de suikerspiegel. Het kan de bloedstolling beinvloeden, waardoor mensen met bloedverdunners moeten opletten. Tenslotte kan het de werking van sommige medicijnen misschien veranderen.

Waarom omega-3-vetzuren zouden kunnen werken is niet helemaal duidelijk. Het kan een invloed hebben op de celmembraan van hersencellen. Ook heeft het misschien een effect op het afweersysteem.

Al met al kan visolie voor sommige mensen enige baat geven. Zeker in combinatie met meer erkende medicijnen, is het best eens te proberen.

(voornaamste bron: van Strater en Bouvy, Tijdschrift voor Psychiatrie, 49 (2007) 2, 85-94)